Thantopraxie in Nederland: Wat het is en wat de regels zijn

Thantopraxie is een relatief onbekende, maar belangrijke techniek binnen de uitvaartverzorging. Het is een vorm van lichte balseming die wordt toegepast om het lichaam van een overledene tijdelijk te conserveren. Het doel hiervan is om de overledene langer toonbaar en waardig op te baren, zonder gebruik te maken van koeling. In Nederland wint thantopraxie de laatste jaren aan populariteit, mede door de wens van nabestaanden om op een natuurlijke en respectvolle manier afscheid te kunnen nemen.
 

Wat is thantopraxie?

Thantopraxie komt van het Griekse woord thanatos (dood) en praxis (handeling). Het is een techniek waarbij met behulp van speciale vloeistoffen het ontbindingsproces van het lichaam tijdelijk wordt vertraagd. In tegenstelling tot volledige balseming – waarbij het lichaam voor onbepaalde tijd wordt geconserveerd – biedt thantopraxie een conservering die doorgaans 7 tot 10 dagen aanhoudt. Dat is meestal voldoende voor de periode tussen overlijden en uitvaart.

Tijdens de behandeling wordt het bloed uit het lichaam verwijderd en vervangen door een conserverende vloeistof. Daarnaast worden lichaamsholten gereinigd en gevuld met een gel om geuroverlast en verval te beperken. De huid behoudt hierdoor een natuurlijke kleur en uitstraling waardoor het lichaam er verzorgd en vredig uitziet.
 

Waarom kiezen voor thantopraxie?

Een van de belangrijkste redenen om te kiezen voor thantopraxie is het comfort en de rust die het nabestaanden geeft. Doordat het lichaam niet gekoeld hoeft te worden voelt het minder klinisch aan. Het opbaren kan thuis of in een uitvaartcentrum plaatsvinden zonder dat men zich zorgen hoeft te maken over snelle veranderingen aan het lichaam.

Daarnaast maakt thantopraxie het mogelijk om de overledene langer open op te baren. Vooral bij onverwacht overlijden of wanneer familieleden van ver moeten komen biedt dit een uitkomst. Ook bij openbare opbaringen of wanneer men veel bezoekers verwacht kan thantopraxie een waardevolle toevoeging zijn.
 

Wettelijke regels thantopraxie in Nederland

In Nederland is thantopraxie sinds 2010 wettelijk toegestaan. De Wet op de lijkbezorging werd daarvoor aangepast. Volgens de wet mag thantopraxie alleen worden uitgevoerd door gediplomeerde thanatopracteurs. Deze professionals hebben een gespecialiseerde opleiding gevolgd en moeten voldoen aan strikte eisen rond hygiëne, veiligheid en ethiek.

Verder moet de behandeling worden gemeld bij de gemeente waar het overlijden heeft plaatsgevonden. De arts die het overlijden vaststelt moet toestemming geven voor de behandeling en ook de nabestaanden moeten expliciet instemmen met de toepassing van thantopraxie.

Het gebruik van conserveringsvloeistoffen is gebonden aan regels omtrent milieu en gezondheid. Daarom worden uitsluitend goedgekeurde middelen gebruikt en moeten behandelingen plaatsvinden in daartoe ingerichte ruimten.
 

Begraven of cremeren na thantopraxie?

Na een behandeling met thantopraxie kan de overledene gewoon begraven of gecremeerd worden. Er zijn geen beperkingen op dat gebied. De conserverende vloeistoffen die bij thantopraxie worden gebruikt zijn speciaal ontwikkeld om milieuvriendelijk te zijn en geen schadelijke gevolgen te hebben voor begraafplaatsen of crematoria. Omdat het om een tijdelijke en milde vorm van balseming gaat, verschilt het weinig van de gebruikelijke verzorging van een lichaam voorafgaand aan de uitvaart. Na het cremeren kan de as van een overledene ook gewoon bewaard worden in een urn of ashanger.

Thantopraxie biedt een waardevolle mogelijkheid om op een respectvolle manier afscheid te nemen van een dierbare. Hoewel het in Nederland nog niet de norm is, groeit het gebruik dankzij de voordelen voor nabestaanden. Dankzij duidelijke wetgeving en professionele uitvoering is het een veilige, waardige en toegankelijke methode binnen de moderne uitvaartzorg.